دسترسی ها

خستگی تروریست‌ها از کار بی‌اسلحه

گزارشی که «شبکه تحلیلگران افغانستان» منتشر کرد و با واکنش گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی نیز مواجه شد، وضعیت کارمندان طالبانی را به شکل تقریبا طنزآمیزی نشان می‌داد. طبق این گزارش که حاصل گفت‌وگوهایی با برخی اعضای رده‌پایین‌تر طالبان است، غافلگیری آن‌ها را در مواجهه با بدیهیات زندگی اداری و کاری روزمره نشان می‌دهد و ناسازگاری کسانی که پیشتر با اسلحه مشغول کشتار و تصرف کشور بوده‌اند و حالا بعد از پیروزی، مجبور شده‌اند پشت میزهای کار بروند.

عمر منصور، فرمانده ۳۲ساله طالبانی که حالا یک کارمند میانی است، در این گزارش گفته است: «بسیار آزاد بودیم که کجا برویم، کجا بمانیم و در جنگ شرکت کنیم یا نه. این روزها، باید قبل از ساعت ۸ به اداره برویم و تا ۴ بعدازظهر بمانیم. اگر نروی، غایب حساب می‌شوی و دستمزد آن روز از حقوقت کم می‌شود.» او همچنین گفته است به خاطر بالابودن اجاره‌خانه نمی‌تواند خانواده‌اش را به پایتخت بیاورد، پایتختی که به گفته او، ترافیک در آن روزبه‌روز شدیدتر می‌شود.

در همین گزارش، یک تک‌تیرانداز سابق با ۲۴ سال سن که حالا از نیروهای پلیس طالبان است، از «محدودیت‌ها» و کاهش «آزادی» ناراحت است: «طالبان قبلا از محدودیت‌ها آزاد بود اما حالا یک جا می‌نشینیم، پشت یک میز و یک کامپیوتر، ۲۴ ساعت در روز، هفت روز در هفته. زندگی خیلی خسته‌کننده شده است. هر روز همان کار را می‌کنی.»

عبدالنفی ۲۵ساله هم از خسته‌کنندگی زندگی اداری تا حدی به تنگ آمده که دلتنگ جنگ است: «گاهی دلم برای زندگی جهادی تنگ می‌شود، برای همه خوبی‌هایی که داشت.» و البته شنیدن راه‌حل او برای این خسته‌کنندگی هم، از زبان عضو گروهی که دشمن رسانه و فضای اجتماعی است، بسیار عجیب است: «در وزارت‌خانه ما، کار زیادی برای انجام دادن نیست. برای همین من بیشتر وقتم را در توئیتر می‌گذرانم. ما وای‌فای پرسرعت داریم. خیلی از مجاهدین، شامل من، معتاد اینترنت هستند، به‌خصوص توئیتر.» او هم از ترافیک کابل کلافه است و البته «از دزدها[ی کابل] می‌ترسم. کلتم را همیشه با خودم دارد؛ بعد از اینکه دزد به دو تا از رفقایم زد.»

بدیهیات غافلگیرکننده

به همان اندازه که طالبانی‌ها از مواجهه با بدیهیات کشورداری غافلگیر شده‌اند، واکنش آن‌ها به این موضوع نیز هم بدیهی است و هم غافلگیرکننده. به همین سرعت، نیروها و مقامات طالبان همه اصول و قواعدی را که مدت‌ها برایشان جنگیده‌اند، در اجرا، مشکل‌آفرین یافته‌اند و نیروهایی که مدت‌ها برای کسب فرمان اداره کشور اسلحه کشیده‌اند، حالا از نشستن پشت فرمان خسته‌اند. عاملان ناامنی و ناکارآمدی گسترده حالا از دزدی‌ها و ترافیک کلافه‌اند و مخالفان اصلی استفاده مردم از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، حالا برای گذران وقت به توئیتر معتاد شده‌اند.

هبت‌الله آخوندزاده

رهبر فعلی طالبان، جانشین اختر محمد منصور و سومین رهبر طالبان است که از سال ۱۳۹۵ رهبری این گروه را به عهده گرفته است. او پیش از کشته‌شدن اختر محمدمنصور، معاونش بود. آخوندزاده، سابقه نظامی ندارد و بیشتر از چهره‌های مذهبی و البته قضایی طالبان بوده است.

او بعد از سابقه قضاوت در سطح محلی و سپس مسئولیت دادگاه نظامی در طالبان، معاون رئیس دادگاه عالی و سپس رهبر شورای علمای مذهبی طالبان و از مفتیان ارشد این گروه شد. او همچنین مدیر و مدرس مدرسه‌ای در پاکستان بوده که بسیاری از فرماندهان ارشد طالبان در آنجا تحصیل کرده‌اند. ایمن‌الظواهری، رهبر القاعده با آخوندزاده بیعت کرده و او را امیرالمؤمنین خوانده است. او از زمان تشکیل دولت دوم طالبان در انظار عمومی ظاهر نشده است. از او تنها یک عکس منتشر شده است.

عبدالغنی برادر آخوند

معروف به ملابرادر، از جمله مؤسسان طالبان در کنار ملامحمد عمر بوده است، با اینکه درباره او گفته می‌شود که تحصیلات دینی را تمام نکرده است. همچنین گزارش‌هایی حاکی است، «برادر» هم عنوانی است که ملا عمر به‌سبب رابطه نزدیکی که با او داشته به او داده است. از او که اکنون والی ولایات هرات و نیمروز، در حال حاضر به‌عنوان قائم‌مقام رهبر طالبان هم نام برده می‌شود. ملا برادر در زمان مذاکرات و گفت‌وگوها با آمریکا که منجر به توافق هم شد، با زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه آمریکا در امور افغانستان و مایک پمپئو، وزیر خارجه وقت ایالات متحده دیدار و توافقاتی را هم امضا کرد.

سراج‌الدین حقانی

معاون آخوندزاده، رهبر و فرمانده عملیاتی «شبکه حقانی» و سرپرست وزارت داخله دولت موقت خودخوانده طالبان در افغانستان. فرزند جلال‌الدین حقانی از رهبران نظامی طالبان است. جلال‌الدین، از رهبران مجاهدین بود که خود تشکیلات شبه‌نظامی مستقلی را به صورت خانوادگی شکل داده بود و بعدها با تشکیلاتش که همان «شبکه حقانی» باشد، به طالبان پیوست.

چهار برادر سراج‌الدین توسط آمریکا کشته شده‌اند. او بعد از تشکیل دولت دوم طالبان، نویسنده اولین مقاله یک مقام طالبان در یک رسانه غربی هم شد، در نوشته‌ای که در نیویورک‌تایمز به چاپ رسید و او در آن تلاش کرد، دولت در حال شکل‌گیری طالبان را دولتی فراگیر با مشارکت همه افغان‌ها معرفی کند.

محمد یعقوب

فرزند ملاعمر که حدودا ۳۰ سال دارد. او که مانند برخی دیگر از مقامات طالبان عنوان ملا را دارد، از زمان آغاز رهبری آخوندزاده به‌عنوان معاون او معرفی شد. تابه‌حال تصویر تأییدشده‌ای از او منتشر نشده است. او بود که با انتشار بیانیه‌ای از مرگ پدرش، رهبر اول طالبان خبر داد و درحالی‌که برخی گزارش‌ها از کشته‌شدن او می‌گفتند، آن را مرگ طبیعی خواند. او در دوره‌ای که برخی گزارش‌ها حاکی از بیماری آخوندزاده و حقانی بودند، جانشینی آخوندزاده را به‌عنوان رهبر طالبان به عهده گرفته بود.

عبدالحکیم حقانی

از دوستان محمد عمر که در تشکیل طالبان نقش‌آفرینی کرده است. او از سوی رهبر طالبان به‌عنوان رئیس تیم ۲۱ نفره مذاکره منصوب شد. پیشتر او قاضی‌القضات طالبان و از نزدیکان اختر محمدمنصور، رهبر سابق طالبان بود که پس از کشته‌شدن او نامش به‌عنوان یکی از گزینه‌ها برای رهبری طالبان مطرح بوده است. او نیز مانند آخوندزاده از جمله چهره‌هایی است که بیشتر چهره مذهبی داشته تا زمانی از این لحاظ جایگاه خاصی در طالبان دارد. گفته می‌شود که آخوندزاده هم او را امین خود می‌داند.

شیرمحمد عباس استانکزی

دیپلمات قدیمی طالبان که در دانشکده نظامی کابل و آکادمی نظامی دهرادون هند تحصیل کرده است. معاون وزیر خارجه دولت فعلی طالبان است و پیش از این نیز همواره از اعضای هیئت‌های نمایندگی و مذاکره‌کننده طالبان بوده است. مدتی رئیس تیم مذاکره‌کننده طالبان در گفت‌وگوها با آمریکا بود و نیز سابقه عضویت در شورای رهبری و معاونت دفتر سیاسی طالبان در دوحه را نیز داشته است.